Ἡ φιλοξενία (ἐτυμολογία ἀπὸ τὸ φιλῶ (= ἀγαπῶ) + ξένος) ἀναφέρεται στὴν πράξη τῆς περίθαλψης καὶ φροντίδας ἑνός ξένου στὸ σπίτι κάποιου. Ἦταν θεσμός γιὰ τοὺς ἀρχαίους νὰ ὑποδέχονται καὶ νὰ περιποιούνται τοὺς ξένους στὸ σπίτι τους. Πίστευαν ἰδιαίτερα στὴν ἰδέα τῆς φιλοξενίας καὶ τὴν θεωρούσαν ἠθικὸ χρέος καὶ ἱερὸ κανόνα τῶν θεῶν. Γι᾿ αὐτό καὶ οἱ ξένοι, ὢς σταλμένοι ἀπὸ τοὺς θεούς, θεωρούνταν πρόσωπα ἱερά, τιμημένα καὶ σεβαστά. Ἐπιπλέον, ὁ τρόπος ζωῆς τῶν Ἑλλήνων (ταξίδια, ἐμπόριο, πόλεμοι) εἶχε ἀποτέλεσμα νὰ βρίσκονται στοὺς δρόμους, σὲ ξένους τόπους, μὲ μεγάλη ἀνάγκη γιὰ κατάλυμα,βοήθεια ἢ προστασία. Μὲ τὸν θεσμό, λοιπόν, τῆς φιλοξενίας, ἔβρισκαν καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὰ ποὺ ζητούσαν. Ἐξάλλου, οἱ ξένοι ἦταν καλοδεχούμενοι, γιατὶ ἦταν γιὰ πολλοὺς ἡ μόνη ἐπαφὴ μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο καὶ πηγὴ πληροφοριῶν λόγῳ τῆς ἔλλειψης μέσων ἐπικοινωνίας.
Ὁ θεὸς τῆς φιλοξενίας ἀπὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων εἶναι ὁ Πατέρας τῶν Θεῶν, Ζεῦς, μὲ τὸ προσωνύμιο Ξένιος καὶ ἡ Ἀθηνὰ μὲ τὸ προσωνύμιο Ξενία. Ὁ Ζεῦς ἐκτὸς ἀπὸ φιλόξενος ἦταν καὶ τιμωρὸς ὅσων ἐκούσια χλέυαζαν καὶ κακομεταχειρίζονταν ὅσους ἀναζητοῦσαν τὴν φιλοξενία καὶ τὸ ἄσυλο, καθῶς ἐπίσης καὶ τοὺς φιλοξενούμενους οἱ ὁποίοι δόλια ἐκμεταλευόντουσαν τὴν φιλοξενία ποὺ τοὺς προσφερόταν ἀπὸ τοὺς οἰκοδεσπότες. Τραγικὰ παραδείγματα συνεπειῶν ἦταν ὁ Λυκάων καὶ οἱ Μνηστήρες τῆς Πηνελόπης.!
Ὁ μύθος τοῦ Λυκάοντα εἶναι χαρακτηριστικὴ τιμωρία ἑνὸς οἰκοδεσπότη: Ὁ Λυκάων ἀναφέρεται ὢς ἰκανότατος, εὐσεβής καὶ δίκαιος βασιλιάς, ἐνῶ οἱ γιοὶ του ὢς ἐπώνυμοι ἥρωες καὶ ἰδρυτές πόλεων. Ὠστόσο, αὐτός καὶ οἱ γιοὶ του, ἀσέβησαν πρὸς τὸν Δία ὅταν τοὺς ἐπισκέφθηκε, δίνοντάς του νὰ φάῃ ἀνθρώπινο κρέας γιὰ νὰ διαπιστῶσουν τὴν παντογνωσία του. Ὁ θεὸς ἔσπρωξε μακριὰ του τὸ πιάτο μὲ ἀηδία καὶ εἶτε σκότωσε τὸν βασιλιά καὶ τοὺς γιούς του μὲ τὸν κεραυνὸ του, εἶτε τοὺς μεταμόρφωσε σὲ λύκους σύμφωνα μὲ τὸν Ἀπολλόδωρο. Ὁπότε προσβάλοντας ἕναν φιλοξενούμενο αὐτομάτως προσβάλεις τοὺς ἴδιους τοὺς θεοὺς.!
Ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔχουμε τὴν τιμωρία ἐκείνων ποὺ ἐκμεταλεύονται τὴν φιλοξενία ποὺ τοὺς προσφέρεται χωρὶς νὰ σέβονται τοὺς κανόνες φιλοξενίας. Οἱ Μνηστήρες τῆς Πηνελόπης κατέφτασαν ὅπως προστάζει ὁ Νόμος, φέροντας δώρα καὶ ζήτησαν τὸ χέρι τῆς Πηνελόπης, θεωρώντας ὅτι ὁ Ὀδυσσέας ἦταν νεκρὸς.! Μετὰ ἀπὸ ἔνα διάστημα ἡ ὑποψία γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Ὀδυσσέα ἔγινε πεποίθηση καὶ ἐκμεταλευόμενοι τὴν ἀπουσία του, καταχράστηκαν τὴν φιλοξενία τῆς οἰκοδέσποινας, γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἀδύναμη νὰ ἀντιπαρατεθῇ σὲ 20 ἄντρες καὶ τοὺς ἀκολούθους των, μετατρέποντας ἕναν εὐγενὴ οἴκο σὲ χοιροστάσιο καὶ δὲν σεβάστηκαν τὴν ἐπιθυμία της γιὰ τὴν ἀποχώρησή τους. Αὐτὸ ἦταν τὸ πρῶτο ἀδίκημα, ἀργότερα ὅταν παρουσιάστηκε ὁ Ὀδυσσέας μὲ ὄψη ζητιάνου ποὺ ἀναζητοῦσε βοήθεια καὶ φιλοξενία, διέπραξαν καὶ δεύτερο.! Τοῦ συμπεριφέρθηκαν μὲ τὸν χειρότερο τρόπο ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ συμπεριφερθῇ ἄνθρωπος σὲ ἄνθρωπο. Ἡ ἀνταμοιβὴ τους ἦταν ἀντάξια τῆς συμπεριφορᾶς των, ΘΑΝΑΤΟΣ.! Φαίνεται ἀκραῖο; Εἶναι, ἀλλὰ τὰ ἀκραῖα προβλήματα ἀπαιτοῦν καὶ ἀκραῖες λύσεις.!
Τὴν σημερινὴ ἐποχή, ἔχοντας οἱ ἴδιοι τὸ βαρὺ πλήγμα τοῦ ξεριζωμοῦ, ἡ φιλοξενία σημαίνει περισσότερα.! Λὀγῳ αὐτοῦ τὰ πρώτα κύματα μεταναστῶν πρὸς τὴν Ἑλλάδα, ἡ Ἑλλάδα τὰ ἀγκαλιάσε καὶ τὰ φιλοξενήσε ὑπὲρ τοῦ δέοντος ὠς σὰν νέα Πηνελόπη (λέω Πηνελόπη διότι τὰ κύματα μεταναστῶν φέρθηκαν ὢς μνηστήρες αὐτῆς) καὶ τώρα ποὺ τοὺς ζητείται ἡ ἀποχώρησὴ τους, ἡ Ἑλλάδα καὶ οἱ Ἕλληνες φαίνονται ἀνυπεράσπιστοι στὶς ὀρδὲς ποὺ συνεχίζουν νὰ ἔρχονται, λείπει ὁ Ὀδυσσέας γιὰ νὰ δώσῃ ἕνα τέλος.! Ὅταν ἔρθῃ, πάντως, θὰ βρῇ τὴν Εὐρύκλεια, τὸν Εὔμαιο καὶ τὸν Φιλότιο νὰ τὸν βοηθήσουν στὴν δύσκολη ἀποστολὴ του καὶ τὴν Πηνελόπη ποὺ ἀποζητᾶ τὴν λύτρωση.!
Σὲ ἀπόσπασμα τοῦ Θουκυδίδη (Περικλέους Ἐπιτάφιος), ὁ Περικλής ὰναφέρει ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι διατηρούσαν τὴν πόλη τους ἀνοικτή σὲ ὅλους, δὲν ἔδιωχναν τοὺς ξένους καὶ δὲν τοὺς ἐμπόδιζαν νὰ γνωρίσουν τὸν πολιτισμὸ τῆς Ἀθήνας. Mὲ τὸν ὅρο «ξένοι», ὁ Περικλής ἐννοεῖ τοὺς ὑπόλοιπους Ἕλληνες, πλῆν τῶν Ἀθηναίων καὶ ὄχι τοὺς ἀλλοεθνείς. Oἱ μέτοικοι στὴν Ἀρχαία Ἀθῆνα ἦταν Ἕλληνες ἀπὸ ἄλλες πόλεις καὶ ὄχι ἀλλοεθνείς (βάρβαροι, κατὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνική ὁρολογία).
Τώρα θέλουν νὰ μᾶς πείσουν ὅτι οἱ πρόγονοὶ μας προσέφεραν φιλοξενία ἄνευ ὅρων καὶ ὅτι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ κάνουμε τὸ ἴδιο.!
Ὁ θεὸς τῆς φιλοξενίας ἀπὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων εἶναι ὁ Πατέρας τῶν Θεῶν, Ζεῦς, μὲ τὸ προσωνύμιο Ξένιος καὶ ἡ Ἀθηνὰ μὲ τὸ προσωνύμιο Ξενία. Ὁ Ζεῦς ἐκτὸς ἀπὸ φιλόξενος ἦταν καὶ τιμωρὸς ὅσων ἐκούσια χλέυαζαν καὶ κακομεταχειρίζονταν ὅσους ἀναζητοῦσαν τὴν φιλοξενία καὶ τὸ ἄσυλο, καθῶς ἐπίσης καὶ τοὺς φιλοξενούμενους οἱ ὁποίοι δόλια ἐκμεταλευόντουσαν τὴν φιλοξενία ποὺ τοὺς προσφερόταν ἀπὸ τοὺς οἰκοδεσπότες. Τραγικὰ παραδείγματα συνεπειῶν ἦταν ὁ Λυκάων καὶ οἱ Μνηστήρες τῆς Πηνελόπης.!
Ὁ μύθος τοῦ Λυκάοντα εἶναι χαρακτηριστικὴ τιμωρία ἑνὸς οἰκοδεσπότη: Ὁ Λυκάων ἀναφέρεται ὢς ἰκανότατος, εὐσεβής καὶ δίκαιος βασιλιάς, ἐνῶ οἱ γιοὶ του ὢς ἐπώνυμοι ἥρωες καὶ ἰδρυτές πόλεων. Ὠστόσο, αὐτός καὶ οἱ γιοὶ του, ἀσέβησαν πρὸς τὸν Δία ὅταν τοὺς ἐπισκέφθηκε, δίνοντάς του νὰ φάῃ ἀνθρώπινο κρέας γιὰ νὰ διαπιστῶσουν τὴν παντογνωσία του. Ὁ θεὸς ἔσπρωξε μακριὰ του τὸ πιάτο μὲ ἀηδία καὶ εἶτε σκότωσε τὸν βασιλιά καὶ τοὺς γιούς του μὲ τὸν κεραυνὸ του, εἶτε τοὺς μεταμόρφωσε σὲ λύκους σύμφωνα μὲ τὸν Ἀπολλόδωρο. Ὁπότε προσβάλοντας ἕναν φιλοξενούμενο αὐτομάτως προσβάλεις τοὺς ἴδιους τοὺς θεοὺς.!
Ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔχουμε τὴν τιμωρία ἐκείνων ποὺ ἐκμεταλεύονται τὴν φιλοξενία ποὺ τοὺς προσφέρεται χωρὶς νὰ σέβονται τοὺς κανόνες φιλοξενίας. Οἱ Μνηστήρες τῆς Πηνελόπης κατέφτασαν ὅπως προστάζει ὁ Νόμος, φέροντας δώρα καὶ ζήτησαν τὸ χέρι τῆς Πηνελόπης, θεωρώντας ὅτι ὁ Ὀδυσσέας ἦταν νεκρὸς.! Μετὰ ἀπὸ ἔνα διάστημα ἡ ὑποψία γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Ὀδυσσέα ἔγινε πεποίθηση καὶ ἐκμεταλευόμενοι τὴν ἀπουσία του, καταχράστηκαν τὴν φιλοξενία τῆς οἰκοδέσποινας, γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἀδύναμη νὰ ἀντιπαρατεθῇ σὲ 20 ἄντρες καὶ τοὺς ἀκολούθους των, μετατρέποντας ἕναν εὐγενὴ οἴκο σὲ χοιροστάσιο καὶ δὲν σεβάστηκαν τὴν ἐπιθυμία της γιὰ τὴν ἀποχώρησή τους. Αὐτὸ ἦταν τὸ πρῶτο ἀδίκημα, ἀργότερα ὅταν παρουσιάστηκε ὁ Ὀδυσσέας μὲ ὄψη ζητιάνου ποὺ ἀναζητοῦσε βοήθεια καὶ φιλοξενία, διέπραξαν καὶ δεύτερο.! Τοῦ συμπεριφέρθηκαν μὲ τὸν χειρότερο τρόπο ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ συμπεριφερθῇ ἄνθρωπος σὲ ἄνθρωπο. Ἡ ἀνταμοιβὴ τους ἦταν ἀντάξια τῆς συμπεριφορᾶς των, ΘΑΝΑΤΟΣ.! Φαίνεται ἀκραῖο; Εἶναι, ἀλλὰ τὰ ἀκραῖα προβλήματα ἀπαιτοῦν καὶ ἀκραῖες λύσεις.!
Τὴν σημερινὴ ἐποχή, ἔχοντας οἱ ἴδιοι τὸ βαρὺ πλήγμα τοῦ ξεριζωμοῦ, ἡ φιλοξενία σημαίνει περισσότερα.! Λὀγῳ αὐτοῦ τὰ πρώτα κύματα μεταναστῶν πρὸς τὴν Ἑλλάδα, ἡ Ἑλλάδα τὰ ἀγκαλιάσε καὶ τὰ φιλοξενήσε ὑπὲρ τοῦ δέοντος ὠς σὰν νέα Πηνελόπη (λέω Πηνελόπη διότι τὰ κύματα μεταναστῶν φέρθηκαν ὢς μνηστήρες αὐτῆς) καὶ τώρα ποὺ τοὺς ζητείται ἡ ἀποχώρησὴ τους, ἡ Ἑλλάδα καὶ οἱ Ἕλληνες φαίνονται ἀνυπεράσπιστοι στὶς ὀρδὲς ποὺ συνεχίζουν νὰ ἔρχονται, λείπει ὁ Ὀδυσσέας γιὰ νὰ δώσῃ ἕνα τέλος.! Ὅταν ἔρθῃ, πάντως, θὰ βρῇ τὴν Εὐρύκλεια, τὸν Εὔμαιο καὶ τὸν Φιλότιο νὰ τὸν βοηθήσουν στὴν δύσκολη ἀποστολὴ του καὶ τὴν Πηνελόπη ποὺ ἀποζητᾶ τὴν λύτρωση.!
Σὲ ἀπόσπασμα τοῦ Θουκυδίδη (Περικλέους Ἐπιτάφιος), ὁ Περικλής ὰναφέρει ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι διατηρούσαν τὴν πόλη τους ἀνοικτή σὲ ὅλους, δὲν ἔδιωχναν τοὺς ξένους καὶ δὲν τοὺς ἐμπόδιζαν νὰ γνωρίσουν τὸν πολιτισμὸ τῆς Ἀθήνας. Mὲ τὸν ὅρο «ξένοι», ὁ Περικλής ἐννοεῖ τοὺς ὑπόλοιπους Ἕλληνες, πλῆν τῶν Ἀθηναίων καὶ ὄχι τοὺς ἀλλοεθνείς. Oἱ μέτοικοι στὴν Ἀρχαία Ἀθῆνα ἦταν Ἕλληνες ἀπὸ ἄλλες πόλεις καὶ ὄχι ἀλλοεθνείς (βάρβαροι, κατὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνική ὁρολογία).
Τώρα θέλουν νὰ μᾶς πείσουν ὅτι οἱ πρόγονοὶ μας προσέφεραν φιλοξενία ἄνευ ὅρων καὶ ὅτι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ κάνουμε τὸ ἴδιο.!
ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ, ΕΙΔΑΛΛΩΣ ΤΑ ΒΑΖΟΥΝ ΜΕ ΘΕΟΥΣ.!